Kan “circulair” ook blokkeren?

Over de circulaire economie zijn er reeksen bijeenkomsten vele artikelen, onlangs nog in Trouw (6 november). Essentieel aspect is het zó gaan produceren dat bij de recycling grondstoffen en onderdelen weer gemakkelijk herbruikbaar zijn. Met hun dubieus optimisme toeteren de groene groeiers over ‘de kracht van circulair’. Maar in een circulaire economie blijft de productie en het verbruik van producten in principe op een even hoog niveau als nu het geval is. Hoog tijd om dieper te graven. Niet zo lang geleden riep premier Rutte ons op tot meer consumeren. Verbruik is in de huidige soort economie nodig want de bedrijven moeten hun producten kwijt die zij voortdurend moeten aanmaken. Waarom voortdurend? Omdat de bedrijfsinvesteringen en -leningen geld moeten opbrengen. En het geld is de dominante productiefactor. Trekt die zich terug, dan kan het bedrijf sluiten. Er is groeidwang ontstaan die leidt tot produceergeweld waaronder de biosfeer – ons fragiele huis - steeds meer lijdt. Vergelijk een machine die over de top draait en teveel wrijving en slijtage veroorzaakt en energie kost. (Natuurkundig: de entropie is dan te hoog.)