Belangrijk onderdeel van De Grote Transitie waar we nu middenin zitten, is een ander economisch stelsel. Een nieuw economisch systeem dat zich afspeelt binnen de grenzen en mogelijkheden van onze planeet. Circulariteit is dan waarschijnlijk het eerste waar de meeste mensen aan denken, maar het gaat natuurlijk over veel meer.
Zoals zo snel mogelijk stoppen met fossiele energie en het terugdringen van de co2- en ammoniakuitstoot, de plasticvervuiling een halt toeroepen, werken aan schone lucht, aarde en water, aan inclusiviteit, inkomensverschillen, respect voor planten en dieren, herstel van het ecosysteem; eigenlijk hebben we het dan over alle problemen wat waar we nu, in deze tijd, tegenaan lopen en die dringend aan een algehele herijking toe zijn. Een brede herwaardering die vooral met waarde en ethiek te maken heeft, maar z’n oorsprong vindt in de rol die geld met name de afgelopen vijf decennia in de neoliberale economie heeft gekregen.
Is geld het enige dat telt?
Geld is, zonder dat wij het in de gaten hadden, de maat der dingen geworden. En dat terwijl wat iets kost en de waarde ervan in feite twee totaal verschillende zaken zijn. Dat wat wij echt belangrijk vinden, voor ons het meest waardevol is, kun je niet eens in geld uitdrukken. Aan je kind of kleinkind kun je en wil je geen prijskaartje hangen. En over de toekomst van de mensheid of onze planeet kun je niet beslissen op basis van kosten en baten. Toch zijn er afgelopen jaren manmoedige pogingen gedaan – en soms zelf met de beste intenties – om dat wel te doen. Bomen werden bijvoorbeeld beprijsd, en van een heilige berg en rivier in Nieuw-Zeeland werd een rechtspersoon gemaakt en een fors eigen vermogen meegegeven. Om ze te beschermen. Hen waarde toe te kennen. Maar dat is natuurlijk de wereld op z’n kop, want die waarde hadden ze allang. Zelfs lang voordat wij mensen op aarde verschenen. Het deed ons twee jaar geleden besluiten een compleet nieuw waardensysteem voor de wereld te ontwikkelen en dat begon met de oprichting van de Scale of Significance.
Geld als middel, liefde als waarderingsmaat
Sindsdien bouwt een brede groep vrijwilligers aan een instrument dat de waarde van organisaties zichtbaar, meetbaar en vergelijkbaar maakt en zich uit gaat drukken in de hoeveelheid Liefde die een organisatie heeft of ontbeert, op een schaal van min tot plus tien. Liefde? Ja Liefde, want wanneer een organisatie liefde heeft voor mens, dier, natuur en aarde zijn de meeste problemen waar we nu tegen te hoop lopen als sneeuw voor de zon verdwenen. Geld is bij deze nieuwe manier van waarderen nog slechts een middel om die waarden te vergaren. En daarmee heeft geld weer de plek gekregen die het altijd heeft gehad: geen doel maar een middel.
De hoeveelheid liefde die een organisatie heeft of ontbeerd is opgebouwd uit vier deelgebieden: liefde voor jezelf, voor de mensen om je heen, voor de samenleving en de aarde. Wij meten door een set aan vragen voor te leggen aan diverse groepen die aan een organisatie verbonden zijn, zoals het management, medewerkers, partners, toeleveranciers, stake- en rightholders. Die laatste groep behoeft toelichting want die is nog redelijk nieuw: rightholders zijn mensen (of dieren, planten, natuur of aarde) die niet direct iets met de organisatie te maken hebben, of zelfs letterlijk en figuurlijk geen stem hebben, maar wel hinder of profijt hebben van dat wat een organisatie doet of laat. Oftewel rightholders vertegenwoordigen de stem van sociale of maatschappelijk misstanden, komen op voor de natuur of de aarde. Denk hierbij aan organisaties als Greenpeace, Extinction Rebellion, Wereldnatuurfonds enz. Het precieze verhaal gaat te ver en is te instrumenteel om hier te vertellen, maar kun je nalezen op de site: www.ScaleofSignificance.org.
De eerste experimenten
Binnenkort gaan we beginnen met de eerste testen bij bedrijven op deelgebieden en ons streven is om eind dit jaar zo ver klaar te zijn dat we drie grootschalige testen bij organisaties kunnen organiseren. Van dat proces gaan we een documentaire maken. Daarin laten we zien wat die vragen eigenlijk met mensen doet. Met hun bewustwording, de manier waarop ze in de wereld staan, over geld denken, over wat het betekent consument te zijn, je geluk afhangt van de dingen die je bezit of koopt, of de positie die je hebt, of dat het uiteindelijk over iets anders gaat, iets dat veel dieper zit. Die documentaire gaat straks de wereld over. Want het is weliswaar belangrijk dat de Scale of Significance er snel komt, de nieuwe wereldstandaard wordt waarop bedrijven gewaardeerd zullen worden, maar nog belangrijker is de bewustwording die door het meten ontstaat. De knop in het hoofd van directies, medewerkers en toeleveranciers die definitief omgaat. Ngo’s en andere belangengroepen die eindelijk concrete handvatten krijgen waarop zij bedrijven kunnen waarderen op waarden die voor ons weliswaar wezenlijk voor onze voortbestaan als soort zijn, maar tot op heden boterzacht waren en daarmee ongrijpbaar en waarmee je dus kon sjoemelen, of mooi weer mee kon spelen.
Als jij denkt dat je de talenten hebt die je kunt inzetten voor de verdere ontwikkeling van dit instrument, en/of het wereldkundig maken van het fenomeen Scale of Significance; of wanneer je je bedrijf wilt aanmelden voor een van de tests, of wil doneren aan deze maatschappelijke organisatie – want weliswaar is geld maar een middel, maar wel een belangrijk middel, zeker als je zo iets groots op wereldniveau voor elkaar wilt krijgen – of bijzonder begiftigde medewerkers parttime bij ons wil detacheren, ga dan naar www.ScaleofSignificance.org en meld je aan. Ook mij kun je altijd mailen: Bert Rorije
Bert Rorije bedenkt en ontwikkelt in co-creatie met ondernemers nieuwe betekenisvolle bedrijven en organisaties.