En? Heb jij nog goede voornemens? Het nieuwe jaar is steevast een moment om de ambitie weer even scherp te stellen. En natuurlijk houden we niet altijd belofte en sluipen de onhebbelijke gewoontes weer snel in ons gedrag, in bijna 9 van de 10 gevallen zelfs, volgens sommige bronnen. Maar soms lukt het gewoon wel. In ieder geval helpt het om helder te hebben wat je precies wil veranderen, wanneer dat gerealiseerd moet zijn en wat jou dat gaat opleveren. Dat kun je voor jezelf doen, maar ik vroeg eens rond wat dat zou kunnen betekenen voor De Grote Transitie?
Actiever
“De noodzakelijke ideeën, strategieën en technologieën zijn bekend”, zegt John Huige, “het gaat er nu om deze geagendeerd en geïmplementeerd te krijgen.” Misschien is dat een mooie aftrap voor deze goede voornemens; meer poetsen en minder gelul? Actief zijn kan in de vorm van activisme. John denkt aan meer rechtszaken tegen foute ondernemers en luie overheden, meer brieven aan pensioenfondsen over de noodzaak tot duurzaam beleggen. Meer mensen overhalen tot overstappen naar duurzame banken of duurzame energie. Hij noemt het de (nieuwe) lange mars door de instellingen (verwijzend naar de eerste lange mars van Rudi Dutschke in 1969).
Actief worden kan ook in de vorm van ondernemerschap. Wat te denken van de oproep van John dat iedereen komend jaar lid wordt van tenminste één nieuwe coöperatie. Revolutionair zou het worden als werknemers bij grote multinationals hun baan zouden inruilen voor een baan in coöperatief verband. Dan gaan we van aandeelhoudersbelang naar burgerbelang en van mondiaal naar lokaal. En misschien kunnen we wat leren van marketingstrategen uit de huidige economie, vindt Martijn Derksen met zijn “twee boekentips: de contentbijbel van Cor Hospes en Uitverkocht van Jim Stolze”. Wie weet.
“Vol inzetten, niet alleen denken, ook DOEN“, zegt Elze van Hamelen (en ze heeft daar ook deze leuke cartoon bij
). En je kunt ook zelf actief aan de slag met het organiseren van die verandering. Wat gebeurt er in jouw buurt op gebied van energie coöperaties, zijn er lokale initiatieven op gebied van stadslandbouw, lokale economie of kringloop en reparatie winkels? Je kunt denken dat je als kleine club weinig impact hebt, maar dan vergeet je dat dit ook gelijk omgevingen zijn waar je zelf geïnspireerd wordt en anderen kunt inspireren.
Zoek je nog meer inspiratie? Dan kun je in 2018 deel gaan nemen aan een workshop die Our New Economy organiseert vanuit het Train-de-Trainer programma. Deze workshops hebben als doelstelling om enthousiaste vrijwilligers in staat te stellen in hun eigen regio, hun eigen organisatie of eigen (burger-) initiatief in staat te stellen om het verhaal van de Nieuwe Economie door te vertellen in presentaties en workshops. Een pilot start binnenkort.
En over inspiratie gesproken; Jacob Kluijt vindt “samenwerking in plaats van competitie” ook een prima voornemen. En daar zouden we wel eens heel ver mee kunnen komen. Net als Rob van Gool, die vindt dat het in 2018 tijd wordt voor “minder verdeeldheid in de wereld!” En dat horen we van meer kanten. Het is ook het onjuiste beeld van de Homo Economicus, waar we volgens Kate Raworth maar eens van af moeten stappen. En er zijn wel meer dingen waar we mee kunnen stoppen…
… en ook stoppen met dingen
Martijn Jeroen van der Linden gooit het over een andere boeg. “We hebben het over een Transitie, dan is het ook een probleem als iedereen hetzelfde blijft doen als vorig jaar … Dus wat gaan we opheffen en afschaffen?” Dat is een minstens zo belangrijke vraag. Martijn Jeroen kennende zou dat onder andere best eens kunnen gaan over het stoppen van geldcreatie door commerciële banken. En ja, dat is natuurlijk mogelijk.
Blijven 
we bijvoorbeeld als samenleving accepteren dat er dikke salarissen worden uitbetaald aan bestuurders en CEO’s? En aan de andere kant, kunnen we ook de armoede stoppen, en de slechte banen en bullshit banen? Ook Moniek Sam vindt dat “iedereen ’n basisinkomen” een goed uitgangspunt is.
Ook het doorgeslagen privatiseren van datgene wat van ons allemaal is moet maar eens stoppen. Pascal van Droogenbroeck heeft daar ook een goede tip bij: “zet vol in op de economie van het gemene goed”. Dan heeft hij het over de Gemene Goed Economie van Felber.
Gedrag veranderen
Gewoontes zijn lastig te veranderen. Doe maar eens de volgende oefening: ga met je armen over elkaar zitten. … Klaar? Doe nu hetzelfde, maar nu met de andere arm boven. Dat voelt raar, toch? Er is gelukkig veel psychologisch onderzoek naar het veranderen van gewoonten. Wat we kunnen leren van onderzoek is dat we nieuw gedrag bewust moeten oefenen. We weten dit natuurlijk al uit de Kata’s (het oefenen van de beweging) van karate. En Niki Harré heeft zelfs een boek speciaal over dit onderwerp geschreven. Er is ook een korte video:
Trouwens, als jij ook zo’n hekel hebt aan politici die in het pluche blijven plakken … kom dan zelf ook maar eens van die bank af! Er is echt genoeg om mee aan de slag te gaan! We maken er een mooi transitiejaar van.
Maarten Nijman is Coördinator van De Grote Transitie